1900 yıllardan bu yana dünya nüfusu beş kat artmıştır. Artan nüfus ile birlikte aynı zamanda refah seviyesi dolayısı ile tüketim her geçen artış göstermiştir. Kişi başına enerji tüketimi üç katına, ham madde kullanımı iki katına çıkmıştır. Bu durum doğal kaynakların üzerindeki baskıyı arttırarak tükenmelerine yol açmıştır. Doğal kaynakların tükenmeye başlaması ile iklim değişiklikleri oluşmaya başlamıştır. Dünya ekosistemini kökten etkileyen böylesine bir sürecin sonunda gezegende yaşamakta olan tüm canlıların yaşamlarının devamlılığı tehdit altına girmiştir.
Dünya Bankası'nın son dönemde yaptığı bir araştırmaya göre acil bir önlem alınmadığı takdirde, küresel atık 2050 yılına kadar şuan mevcut olan seviyesine göre %70 artış gösterecektir. Küresel olarak hızlı bir kentleşme ve artan bir nüfus söz konusudur. Yıllık ortaya çıkan atık yaklaşık 2,01 milyar tondan önümüzdeki 30 yıllarda 3,4 milyar tona çıkması beklenmektedir.
Sıfır atık ile doğal kaynaklarının tükenmesinin önüne geçilmeye çalışılmaktadır. Sıfır kayıp ile israfın önlendiği, kaynakların verimli kullanıldığı, geri dönüşümün ve atık oluşumunun sebep ve sonuçlarının incelenip olumsuz etkilerinin en düşük seviye çekildiği bir atık geri kazanım süreci yaratılmıştır. Atıkların geri kazanım süreçlerine dahil edilmesi amaçlanmıştır. Böylece enerjinin ve kaynakların geri kazanımı sağlanmaya başlamıştır. Aksi takdirde atıkların değerlendirilmeden yok edilmesi hem maddi hem de enerji kaynak kayıplarına neden olmaktadır.
Doğal kaynakların verimli kullanılması ve geri dönüşümün önemine ilişkin oluşturulmuş olan bu sistem ile aynı zamanda bir farkındalık çalışması yapılmaktadır. Özel sektörün kendi isteği ile dahil olduğu bu süreç aynı zamanda bir devlet politikası haline gelmeye başlamıştır. Dünyada ve ülkemizde sıfır atık uygulama çalışmaları hem bireysel hem kurumsal hem de şehircilik faaliyetleri genelinde artmaya başlamıştır. Gerek bireysel olarak gerek devletler nezdinde böylesine önemli olan bir sistem şirketlerin farkındalık ve görünürlük çalışmaları için de her geçen gün önemli bir hale gelmiştir.
Sıfır Atık Projesi İle Neler Yapılıyor?
Hızlı büyüme içinde olan ihtiyaç sahibi ülkelere finansman desteği ile atık yönetim sistemleri oluşturmaları sağlanmıştır. En zararlı ve yok olmayan plastik atıkların azalması adına plastik kullanımı azaltılmaya başlanmıştır. Bunun için birçok farkındalık çalışması yürütülmeye başlanmıştır. Aynı zamanda denizlerin çöplük haline gelmesini azaltmak için büyük atıklar üreten ülkelere ayrı ayrı birçok finans desteği sağlanmıştır. Aynı zamanda tüketici farkındalık kampanyaları düzenlenerek toplumda organik üretim ve koordineli gıda kullanım teşviki sağlanmıştır.
Yazar:
Çağın Ergün
Kaynakça:
Comments