Bill Drayton, 1980 yılında "sosyal girişim" ve "sosyal girişimci" kelimelerini dünyada üzerinde kullanan ilk kişi olmuştur. Ashoka adlı bir sosyal girişimcilerin buluşacağı bir ağ oluşturarak dünya genelinde sosyal girişim anlayışı ile ilerleyen iş modellerine dikkat çekmiştir.
Sosyal girişimcilik ile belirlenen toplumsal ihtiyaç ilk olarak karşılıksız bir şekilde çözüme ulaştırılmak istenmektedir. Mal veya hizmet üretiminin sonucunda öncelikli hedef kazanç elde etmek olmamak ile birlikte sonrasında kazanç sağlama imkânı bulabilmektedir.
Sosyal Girişimci Ne Demek? Kimler Sosyal Girişimci Olarak Kabul Edilmektedir?
Sosyal girişimciler toplumsal sorunları özgün teknikler bularak çözüme ulaştırmaktadırlar. Sosyal sorumluluk bilinci ile toplumsal problemlere çözümler üreten ve uygulayan liderler olarak görülmektedirler.
Yalnızca kâr peşinde koşmak için değil, daha büyük sosyal fayda için bir iş modeli geliştirmektedirler. Örneğin; çevre dostu ürünler üreten bir iş modeli bularak tüketim anlayışını değiştirmeyi hedefleyen bir girişimin önceliği kar etmek değil karbon ayak izini azaltarak iklim değişikliğinin önüne geçmektir.
Yetersiz hizmet alanına sahip olan bir topluluğa gerekli hizmeti ulaştırmak veya hayırsever faaliyetlerin teknolojik altyapılarla birleştirilmesi ya da daha çok dikkat çekmesi adına sosyal girişimler ortaya çıkmaktadır. Şirketler, işletmeler, kurumlar ve bireyler, sosyal girişimler sayesinde sosyal zorlukları çözecek çözümleri geliştirmekte ve kolayca finanse edebilmektedirler. Sorunları çözüme ulaştırmak için kalıcı ve etkili adımı atan kuruluşların kurucularına ise sosyal girişimci denmektedir.
Kâr etme amacı gütmeyen birçok sosyal girişim vardır. Tıpkı dernek ve vakıflar gibi bu tip sosyal girişimlerin amacı da noksanlığı olan hizmet veya üretimi karşılamaktadır. Ancak üretilen hizmet veya üretimle kurum kar etmez sadece kendini idam ettirir. Aynı şekilde kâr amacı güden birçok sosyal girişim bulunmaktadır. Öncelikli amaçları kar gütmek olmamakla birlikte kar ederek ancak daha fazla kişiye hizmet verebileceklerini düşünerek girişimi büyütmüşlerdir.
Sosyal girişime bir örnek verecek olursak Wikipedia aslında bir sosyal girişim örneğidir. İlk amacı kar etmek değildir. Ancak kar ederek görünürlülüğünü ve bilgiyi herkesin erişebildiği bir platform alanına dönüştürmüştür.
Girişimcilik ile Sosyal Girişimcilik Arasındaki Farklar Nelerdir?
Girişimcilik, mal veya hizmet üreterek veya var olağan süreci değiştirilerek ekonomik fırsatların değerlendirilmesidir. Ekonomik fırsatlar yeni birer değere dönüştürülerek kazanç elde edilmektedir.
Girişimler yeni ihtiyaçlara odaklanarak arz talep ilişkisinde üst sıralarda yer almak için çalışırken sosyal girişimler yeni yaklaşımları takip ederek uzun dönemli olmayı amaçlamaktadırlar.
Girişimler yeni bir iş alanı veya işletme yaratmaya çalışmaktadır. Ancak sosyal girişimler var olağan toplum düzenini değiştirerek sosyolojik alanda bir değişim yaratmak istemektedirler. Her iki alanda değişimin öncüsü olma amacı ile ilerlemektedirler. Ancak biri mevcut düzeni iyileştirmeyi amaçlarken bir diğeri yeni bir alan yaratmayı hedeflemektedir.
Girişimlerin temel amacı kâr sağlamak iken sosyal girişimlerin ilk amacı daha önce bahsi geçtiği üzere değişimin öncüsü olmak ve toplumun refahını arttırmaktır.
Sosyal Girişimcilik Neden Bir Anda Çok Bahsedilen Bir Konu Olmuştur?
Sosyal girişimcilik günümüzde, sosyal sorumlu yatırım (SRI) ve çevresel, sosyal ve kurumsal yönetişim (ESG) yatırımları olarak değerlendirilmektedir. Bu yüzden sosyal girişimciliğe her geçen gün talep artmaktadır. Şirketler net pozitif anlayışı içinde olmak üzere birçok sosyal girişimcilik prensibi içinde oluşturulmuş kurum ve kuruluş ile anlaşma imzalamaktadır.
Yazar:
Mina Üstün
Kaynakça:
Comments