SENDAI Afet Risklerinin Azaltılması Çerçevesi (2015-2030), afet riskini azaltma adına önemli ölçüde iddialı bir anlaşmadır. 2015 yılında Birleşmiş Milletler tarafından SENDAI kentinde Dünya Afet Riskini Azaltma Konferansı’nda onaylanmıştır. SENDAI Çerçevesi, 2015 sonrası kalkınma gündeminin ilk büyük anlaşmasıdır. Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nun talebi üzerine UNDRR tarafından desteklenmiştir. Mart 2012'de başlatılan paydaş istişarelerinin ve Temmuz 2014'ten Mart 2015'e kadar yapılan hükümetler arası müzakerelerin sonucunda yürürlüğe girmiştir.
Yönetmelik ile can, geçim ve sağlık kayıpları ile kişilerin, işletmelerin, toplulukların veya ülkelerin ekonomik, fiziksel, sosyal, kültürel ve çevresel varlıklarındaki kayıpları azaltma hedeflenmektedir. SENDAI Çerçevesi , Hyogo Eylem Çerçevesi (HFA) 2005-2015’in devamı niteliğindedir. Bir evrim niteliğinde olan doğal tehlikelerin yanı sıra teknolojik tehlikeleri de kapsamaktadır. Teknolojik tehlikeler, radyolojik, nükleer, biyolojik ve diğer tehlikelerin yanı sıra kimyasal ve endüstriyel tehlikeleri de içermektedir.
Devlet düzeyindeki hükümetler afet riskini azaltma sorumluluklarını yerel yönetimler, özel sektör ve diğer devlet dışı aktörler gibi diğer paydaşlarla paylaşmaktadır. Afet riskinin önemli ölçüde azaltılması için 4 net eylem önceliği ve 7 küresel hedef ortaya konmuştur. Dört eyleminde önceliğinde afet riskini anlamak vardır. SENDAI, önleme, hazırlık ve müdahaleye yönelik eylemleri hedefleyebilmek için potansiyel olarak tehlikeli faaliyetlerin belirlenmesinin önemini vurgulamaktadır. Afet risk yönetimi, zarar görebilirlik, kapasite, kişilerin ve varlıkların maruz kalması, tehlike özellikleri ve çevre gibi tüm boyutlarıyla afet riskinin anlaşılmasına dayanmaktadır.
SENDAI, yasal ve kurumsal tedbirler de dahil olmak üzere ulusal makamlar ve işletmeciler tarafından yürütülecek önleyici tedbirleri ortaya konmaktadır. Ulusal, bölgesel ve küresel düzeylerde afet riski yönetişimi, önleme, azaltma, hazırlık, müdahale, iyileştirme ve rehabilitasyon için çok önemlidir. SENDAI, işbirliğini ve ortaklığı teşvik etmektedir. Ayrıca yönetmelik ile arazi kullanımı planlama politikalarının bir parçası olarak tehlikeli tesislerin yerleştirilmesi ve nüfus ve çevreye yönelik risklerin en aza indirilmesine yönelik tedbirlerle de ilgilenmektedir. Yapısal ve yapısal olmayan önlemler ile afet riskinin önlenmesi ve azaltılmasına yönelik kamu ve özel sektör yatırımları, kişilerin, toplulukların, ülkelerin ve bunların varlıkları için önemlidir. Bunların yanı sıra çevrenin ekonomik, sosyal, sağlık ve kültürel direncini artırmak için gereklidir. Yönetmelik, tarafların endüstriyel kazaları önlemesi, bu kazalara karşı hazırlıklı olunması ve müdahale edilmesi amacıyla yerel, ulusal ve bölgesel düzeylerde yasal ve kurumsal çerçevelerini oluşturmaları için bir yol da sunmaktadır.
Yetkililer ve işletmeciler tarafından benimsenen kurumsal, yasal ve uygulamaya yönelik tedbirler yoluyla teknolojik afet risklerinin önlenmesi teşvik edilmektedir. Tehlikeli tesis işletmecilerinin faaliyetlerinin güvenli bir şekilde yürütülmesini sağlamalarını ve göstermelerini gerektiren afet riskinin azaltılmasına yönelik mevzuatın kabul edilmesi yükümlülüğünü beraberinde getirmektedir. Direnci güçlendirmek için DRR (Disaster risk reduction) ve endüstriyel kazaların önlenmesinin tüm unsurlarına uygun yatırımlar yapılması kritik önem taşımaktadır.
Yazar:
Çağın Ergün
Kaynakça:
https://unece.org/sendai-framework
https://www.preventionweb.net/files/43291_sendaiframeworkfordrren.pdf
https://knowledge.aidr.org.au/resources/sendai-framework/
https://en.wikipedia.org/wiki/Sendai_Framework_for_Disaster_Risk_Reduction