SA8000 Standardı dünyanın önde gelen sosyal sertifikasyon programlarından biridir. 1997 yılında SAI tarafından ilk güvenilir sosyal sertifikasyon olarak hayata geçirilmiştir. Her türden, her sektörden ve her ülkeden kuruluşun, çalışanlar için adil ve saygın bir şekilde iş yapmaları ve en yüksek sosyal standartlara bağlılıklarını göstermeleri için belirli sınırlar yaratılmıştır.
SA8000 Standardı, İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi, ILO sözleşmeleri ve devletlerin kendi yasalarına dahil olmak üzere uluslararası kabul görmüş iş standartlarına dayanmaktadır.
SA8000 Sertifikasını Almak İçin Gereken Kriterler Nelerdir?
SAI tarafından belirlenmiş 8 performans kriteri vardır. Beklenen performans kriterlerinin karşılanması ile birlikte şirketlerin imajı korunacak hatta değerlenecektir. SA8000 sertifikasını almak isteyen şirketlerin bu kriterlere uyması beklenmektedir.
Kriterler şunlar:
1. Çocuk işçiliğinin kullanılmıyor olması ve hatta çocukların kişisel gelişimlerinin destekleniyor olması beklenmektedir. Çocukların okula devam edebilmesi için yeterli mali ve diğer desteklerin sağlanıyor olmalıdır. Aynı zamanda genç işçilerin istihdamının mevzuatlara uygun olarak sağlanması gerekmektedir.
2. Kurum kapsamında zorla veya zorunlu çalıştırmanın önüne geçiliyor olmalıdır. Zorlu veya zorunlu çalışanların olduğu kurumlar ile çalışılmıyor olmalıdır. Personellerin çalışmaya devam etmeye zorlamak için maaş, sosyal haklar, mülk veya belgelerden kesinti yapılmıyor olması gerekmektedir. Personel iş gününde saatini doldurduktan sonra tesislerden ayrılma hakkına sahiptir. Son olarak ise işine son vermekte özgürdür.
3. Güvenli ve sağlıklı bir işyeri ortamı oluşturulmalıdır. İş sağlığı ve güvenliği için en üst düzey önlemler alınmalıdır. Olası iş kazalarının önüne geçecek çalışmalar yapılmalıdır. OSH kriterleri (Occupational Safety and Health) sağlanmalı ve buna uygun bir yönetici kadrosu atanmalıdır. Özellikle hamile anneler için riskler ortadan kaldırılmalıdır. Annelik hakkı korunmalı ve uygun ortam sağlanmalıdır. Hijyen ortamı oluşturulmalıdır. Aynı zamanda çalışanların yakın tehlikeden uzaklaşma hakkı olmalıdır.
4. Çalışanların sendika kurma, sendikaya katılma ve toplu pazarlık yapma hakkına saygı gösteriliyor olmalıdır. Şirket, sendika kurma ve toplu pazarlık yapma hakkına saygı gösteriliyor olmalıdır. İşçi örgütlerine veya toplu pazarlığa müdahale edilmemelidir. Personeli bu haklar ve misilleme yapılmayacağı konusunda bilgilendirmelidir.
5. Irk, ulusal veya sosyal köken, kast, doğum, din, engellilik, cinsiyet, cinsel yönelim, sendika üyeliği, siyasi görüş ve yaşa dayalı ayrımcılık gözetilmiyor olmalıdır. İşe alma, ücretlendirme, eğitime erişim, terfi, işten çıkarma ve emeklilik konularında ayrımcılık yapılmamalıdır.
6. Personele saygılı davranılıyor olmalıdır. Bedensel cezaya, personelin zihinsel veya fiziksel istismarına sıfır tolerans gösterilmelidir. Aynı zamanda bu kurumlar ile çalışılmıyor olmalıdır.
7. Çalışma saatlerinin yasalara ve endüstri standartlarına uygun olmalıdır.
8. Personelin geçim ücreti hakkına saygı gösterilmelidir. Tüm işçilere en az yasal asgari ücret ödenmelidir. Ücretlerin temel ihtiyaçları karşılamaya yeterli olması gerekmektedir.
SA8000 Sertifikasının Alınmasının Önemi Nedir?
Çalışanların verimliliği ile morali yükselmekte ve şirkete olan bağlılıkları artmaktadır. Altı ayda bir spontane kontroller yapılmalıdır. Böylece tehlike ve risk tespitleri iyileştirilmiş olacaktır. Çoğalan tedarik zincirin kontrolünün sağlanabilmesi için şirketlerin ulusal ve uluslararası itibarı artmalıdır. Tüketici ve devlet nazarında markanın cazibesi arttırılarak daha güvenli iş ortaklıklarına kavuşulacaktır.
SA8000 Belgelendirme Süreci Nasıl İlerlemektedir?
Süreç şirketin yapısı ve büyüklüğüne göre değişkenlik göstermektedir. İki aşamalı denetim sonucu şirketin kimliği ve uyumu araştırılmaktadır. Düzeltmeler ve şirketin geri bildirimleri sonucunda süreç aylardan yıllara kadar uzayabilmektedir. Sertifikanın sonucu oluşturulan kalite yönetimi ile şirket SA8000’e sahip olmaktadır. SA8000 sertifikası 3 yıllığına verilen bir belgedir.
Sonuç olarak şirketlerin altyapı düzeltmeleri ve iyileştirmelerinin yapması adına önemli olan bir belgedir. Sertifika alımı sonucu şirket sürekli bir iyileşme ve dönüşüm içinde olacaktır. Program ile çalışanlar da sisteme dahil edilmiş olacak ve kurumsal kimlikleri pekişmiş olacaktır. SA 8000 gibi standartlar aslında kurum kültürünü geliştirmekte ve sürdürülebilir bir hale getirmektedir.
Yazar:
Çağın Ergün
Kaynakça:
Comments