Karbon denkleştirme ile sera gazı emisyonun yarattığı çevre kirliliği telafi edilmeye çalışılmaktadır. Aslında küresel ısınma ve iklim değişikliğinin giderilmesi adına ortaya çıkarılmış olan bir çözümdür. Küresel ölçekte olan pazarlarda alınan önlemler ile karbon denkleştirme sağlanmaya çalışılmaktadır.
Salınan karbon oranını düşürmek adına gönüllü denkleştirme talebi içinde bulunan kurum, kuruluş ve şirketler olmuştur. Devlet kurumlarından özel sektör işletmelerine her alanda olan işletmeler için salınımın azaltılması adına ayrı ayrı politikalar üretilmeye başlanmıştır. Uygulamada karbon salınımının azaltımını sağlamak için, gönüllü denkleştirme içinde bulunanların olmuştur. Gönüllü denkleştirme içinde bulunanların %90’ı kurumsal sosyal sorumluk projeleri olarak karbon emisyonunu azaltıcı projeler üreteceklerini veya bu alanda üretilen projelere sponsorluk ilişkisi kuracaklarını kabul etmişlerdir. Aynı zamanda sektörlerinde liderlik yaparak örnek davranış içinde olacaklarını ve sektörel olarak emisyon salınımı azaltmaya teşvik edeceklerine dair taahhütte bulunmuşlardır.
Karbon Denkleştirme Sistemi Nasıl Çalışır?
Karbon denkleştirme aslında finansal araç olarak çalışmakta olan bir sistemdir. Finansal bir araç haline getirilerek aslında salınmakta olan karbona da bir değer biçilmiştir. Şirketler saldıkları kadar karbon ödeme taahhüdünde bulunmuşlardır. Adeta bir kredi sistemi yaratılmış ve karbon salınımına kota konulmuştur. Kredi limiti üstü kullanılmış olan kısım için karbon birimi başına ek ödeme yapılarak denkleştirme sağlanmaya çalışılmıştır.
Devletler ise kirliliğe dur demek için başka bir politika izleyerek birtakım vergilendirmeler koymuşlardır. Şirketler karbon nedeni ile ödeyecekleri vergileri azaltmak için karbon salınımını azaltan çözümlere yönelmişlerdir.
Point Carbon, Washington ve Oslo'da karbon piyasalarını araştırmakta olan bir şirkettir. Karbon salınımında kota belirlendikten sonra ne oranda artış veya azalış olduğunu ölçmek adına 2009 yılında bir araştırma yapmıştır. Yapılan araştırmaya göre, sadece 2009 yılında 8.200.000.000 (sekizmilyarikiyüzmilyon) metrik ton fazla karbondioksit salınımı olmuş ve karbon başı ödeme yapılmıştır. Yani başka bir deyişle 8.200.000.000 (sekizmilyarikiyüzmilyon) metrik karbondioksit için denkleştirme yapılmıştır. 2008 yılından 2009 yılına yaklaşık %68 oranında karbondioksit salınımında bir azalma olduğu görülmüştür. 2008-2009 yılı arasında paydaşların katılım oranında veya sektöründe otorite olma anlamında değer kaybetmeyen bir borsa olarak karbon fiyat başına değeri %40 azaltabilmişlerdir. Değer kaybı olmadan bu değer kaybının yaşanmış olması glöstermiştir ki karbon salınımı hem yaptırımlar hemde teşvikler ile azalmış ve bu yüzden denkleştirme talebinde de bir azalma olmuştur.
Karbon Denkleştirmede Yenilenebilir Enerjinin Önemi Nedir?
Karbon salan enerji kaynaklarının alternatifi olarak kullanılmakta olan yenilenebilir enerji ile aslında rüzgâr, güneş, hidroelektrik veya biyoyakıt vb. enerji kaynakları anlaşılmalıdır. Denkleştirme ile aslında yenilenebilir ve konvansiyonel (odun, kömür, petrol ve doğal gaz, fosil, nükleer, akarsu vb. yakıtlar) enerjiler arasındaki üretim maliyet farkı azaltılmak istenmiştir. Yenilenebilir enerji kaynakların kullanım ve üretim alanları arttırılarak yaygınlaştırılması hedeflenmiştir.
Yenilenebilir enerji kaynaklarına yönlendirme sonucunda gerçekten her geçen gün enerji üretme imkânı artmış, ucuzlamış ve de yaygın hale gelmiştir. Yenilenebilir enerjiler arasında en çok tercih edilenler, rüzgâr ve güneş olmuştur. Her geçen gün de kullanım ve üretim talebinin artacağı düşünülmektedir. Gelecek yıllara ilişkin yapılan araştırmalar göstermektedir ki 2050 yılı itibari ile yenilenebilir enerji piyasası büyüyecektir. Hatta öyle ki yapılan bir araştırmaya göre 2050 yılında yenilenebilir enerji üretim oranı tüm enerji türleri arasında %57 ile %71 bandında domine eden bir hale gelecektir.
Nükleer enerjilerde tıpkı yenilenebilir enerji gibi karbon denkleştirme için bir seçenek olarak düşünülmektedir. Nükleer enerjisi hem karbon salınımı yapmazken hemde atmosferde mevcut bulunan karbonu yakalayarak enerji üretme özelliğine sahip olan bir enerji çeşididir. Ancak gezegene zarar verme risk oranı çok yüksek olduğundan birçok organizasyon ve devlet nükleer enerjinin arttırılmasına sıcak bakmamaktadır.
Özetlemek gerekirse, şirketlerin ve devletlerin yenilenebilir enerjiye yönelmeleri halinde avantajları bulunmaktadır. Bu avantajlardan ilki karbon denkleştirme nedeni ile ödeme yapmayacak olmalarıdır. Bir diğer avantajları ise çevre bilinci içinde duyarlı bir tutum ile marka imajlarını yenileyebilecek olmalarıdır. Çevreye duyarlı bir tutum sergileyerek toplum nezdinde saygınlıklarını artmış olacaktır. Son avantajları ise her geçen gün yenilenebilir enerjinin dominesi altına giren bir sistem kurulurken bu sistemde bir an evvel yerlerini almış olmak önemlidir. Rekabet anlamında bir anda geride kalmamak ve sürece katılmış olmak önemlidir.
Yazar:
Çağın Ergün
Kaynak:
留言